Rhestru llefydd aros yng Nghymru sydd yn nwylo’r gymuned.

Ers i mi ddod yn wleidyddol effro yn fy arddegau ar ddiwedd y 90au dwi wedi bod yn ymwybodol o broblem tai haf yng Nghymru, ond yn ystod y blynyddoedd diweddar, yn ogystal â’r broblem tai haf (ail dŷ rhywun) mae sôn cynyddol am dai gwyliau i’w gosod i ymwelwyr. Mae hefyd fel petai wedi dod yn fwy o broblem drefol hefyd yn lle jest rhywbeth cefn gwlad ac nid problem yng Nghymru yn unig yw hon chwaith wrth gwrs. Cwmni AirBnb yw’r cocyn hitio amlwg, ac yn haeddiannol mae’n siŵr, ond dim ond un cwmni/llwyfan ymysg llawer ydy hwnnw. Mae dinasoedd Amsterdam, London a Chaeredin, ymysg eraill, wedi cymryd camau i geisio reoli’r sefyllfa drwy drwyddedu.

“Chwarae fy rhan”

Ers cael plant, rydym wedi bod ar wyliau lle rydym wedi llogi tŷ, dau haf yn olynol yn yr un lle yng Nghei Bach, Ceredigion (a ddysgais wedyn oedd yn eiddo i rywun o Bromsgrove), un arall ger traeth Penbryn, Ceredigion (eto perchennog absennol, ddim yn siŵr o ble) ac un yn Bamburgh, Northumberland (cwpl o Newcastle oedd yn berchen arno, a daethant i’n cwrdd). Mae pentref Bamburgh yn hynod dlws ac yn amlwg wedi troi’n ddim mwy na phentref gwyliau ers tro, ond roedd y tŷ arhosom ni ynddo ond newydd ei droi’i dŷ gwyliau, ac roedd yn hen dŷ cyngor ar ystâd fechan o dai a oedd, yn ôl ymddangosiad y gerddi, y preswylwyr a’r cerbydau (faniau gweithwyr) fel petai’n holdout olaf trigolion cynhenid y pentref.

Datrysiadau posib

Dwi’n tueddu gorfeddwl pethau a theimlo’n euog am bob dim, ond allwn i ddim peidio â theimlo mod i’n rhan o’r broblem–os ydw i ac eraill yn mynnu gallu byw home-from-home bob tro dwi’n mynd ffwrdd am wythnos, mae’r cartref hwnnw’n gorfod dod o rhywle. Felly, er tipyn o fraw i weddill y teulu, dwi wedi penderfynu na fyddwn o hyn ymlaen yn aros mewn llety gwyliau a fyddai’n gwneud cartref i gwpl neu deulu ifanc, a gwell fyth os yw’r elw neu ran ohono’n mynd i’r gymuned leol. Soniais am AirBnB yn gynharach, ac roeddwn eisoes wedi dod ar draws gwefan Fairbnb.coop, rhyw fath o wrthgyferbyniad iddo. Dyma eglurhad bras o’r wefan:

Fairbnb.coop gives both travellers and locals the opportunity to participate in a more responsible and sustainable tourism model by supporting social and ecological projects for the local communities.

(Noder, mae yna hefyd fairbnb.org.uk, sy’n rhywbeth gwahanol eto. Er mae’n digwydd bod yn gysylltiedig mewn ffordd, gan ei fod yn ymwneud â chynorthwyo pobl ddigartref neu mewn perygl o fod yn ddigartref, yn Llundain yn bennaf, drwy gynnig ystafell neu le hunanddarpar am gyfnod penodedig, nid yn anhebyg i Gynllun Lesio Cymru gan Lywodraeth Cymru)

Efallai gellir dadlau bod Fairbnb yn fodd i bobl sy’n gosod eiddo deimlo ychydig llai euog am y peth, ond dwi’n meddwl na allwch osod, neu hysbysebu o leiaf, mwy nag un eiddo arno (ddim yn addas i James felly, sy’n gosod 19 tŷ/fflat ym Merthyr Tudful ar AirBnB), ac mae pob perchennog yn ymrwymo i roi cyfran o’r tâl a godir at achos da lleol. Hyd yma, yn Ewrop cyfandirol mae’r mwyafrif o’r eiddo, ond roedd erthygl ar Cymru Fyw yn ddiweddar, Ai Fairbnb yw’r ateb i broblemau ‘gor-dwristiaeth’?, a nododd bod tri llety o Gymru arno.

Gor-dwristiaeth sbardunodd grŵp o Venice yn yr Eidal i greu menter gydweithredol o’r enw Fairbnb, gyda’r nod o wneud twristiaeth yn fwy cynaliadwy.

Fel y mwyafrif o blatfformau rhentu gwyliau, mae Fairbnb yn cymryd comisiwn, ond mae hanner yr arian yn mynd i brosiectau cymunedol.

Mae disgwyl hefyd i’r perchnogion fyw yn yr ardal, a rhentu allan dim ond un llety, gyda’r gymuned leol yn cael dweud eu dweud ar ba mor briodol yw’r lle.

Erbyn hyn mae ‘na dri llety gwyliau cynaliadwy yng Nghymru, sydd mewn partneriaeth efo Fairbnb.

Un o’r rheiny ydy Llety Arall yng Nghaernarfon.

Rhestr o lefydd aros yng Nghymru yn nwylo’r gymuned.

Mi rydw innau wedi bod yn llunio rhestr ar fy nghyfrif pinboard.in o lefydd aros yng Nghymru sydd, mewn amrywiol ffyrdd, yn nwylo’r gymuned (https://pinboard.in/u:rhys/t:co-op/t:llety). Fe sylwch fy mod i’n defnyddio’r tag ‘co-op’, ond mae’r llefydd yn amrywio o fentrau cymunedol cydweithredol gwirioneddol fel Llety Arall a Thafan yr Heliwr, Nefyn, i lefydd sy’n rhan o ymddiriedolaeth/elusen (fel Gerddi Aberglasney a Chastell Aberteifi), i hyd yn oed gwesty a gafodd ei adeiladu ac sy’n cael ei redeg gan awdurdod lleol, sef Caban ym Mhentywyn, Sir Gâr, lle bues i a’r teulu’n aros yr wythnos diwethaf ac y buaswn yn ei argymell. Dydw i ddim wedi cynnwys eto llefydd ar osod gan yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, y Landmark Trust a’r YHA a’u tebyg. Dwi’n croesawu unrhyw sylwadau neu awgrymiadau am y llefydd dwi wedi’u rhestru neu y dylwn eu rhestru. Dylwn hefyd nodi nad ydyw i wedi aros ymhob un lle chwaith.

Cwmwl tagiau 'co-op' a 'llety' o'm cyfrif pinboard.in
Cwmwl tagiau o’m cyfrif pinboard.in

Os ydych yn edrych ar y rhestr ar gyfrifiadur pen ddesg yn hytrach nag ar ffôn glyfar, yna dylech allu gweld y cwmwl tagiau uchod, ac felly gallwch chwilio’n fanylach fesul sir (CeredigionGwynedd a Sir Gaerfyrddin yn unig ar hyn o bryd) drwy glicio ar y symbol croes ⊕ wedi’r tag , neu fesul math o lety (GaBgwesty neu  hunanddarpar). Mae’r tag ‘GwyliauCymreag‘ yn dynodi bod gwasanaeth Cymraeg ar gael. Mae’r mwyafrif ar y rhestr yn fentrau Cymraeg beth bynnag, ac yng Ngwynedd, sydd naill a’i arwyddocaol, neu’n dangos nad ydw i wedi ymchwilio’n ddigon trylwyr. Gyda llaw, o ddewis y tag ‘GwyliauCymraeg’ yn unig (https://pinboard.in/u:rhys/t:GwyliauCymraeg) fe welwch restr fwy sydd hefyd yn cynnwys busnesau preifat, ond mae hynny’n destun cofnod blog arall rhywbryd!

Cyhoeddwyd yn Gwleidyddiaeth, Iaith, Teithio | Rhowch sylw

Dysgwyr Cymraeg yn creu cynnwys ar gyfer y Wicipedia

Yng nghynhadledd EduWiki (prosiectau addysgol Wikipedia) a gynhaliwyd yng Nghaerdydd mis Tachwedd, dyma un o’r mynychwyr yn trydar:

Dyma Rhodri ap Dyfrig wedyn yn sgwennu’r canlynol mewn cofnod ar ei flog am ddysgu ieithoedd:

Fyddai hi ddim yn wych, petasai pob person sy’n dysgu Cymraeg trwy efallai Cymraeg i Oedolion, ac sydd wedi cyrraedd safon lle gallant wneud cyfieithu syml, yn cyfrannu tuag at gyfieithu tudalennau Wikipedia i’r Gymraeg? Mwy o erthyglau Wikipedia Cymraeg = mwy o adnoddau dysgu = mwy o flaenoriaeth i’r Gymraeg gan gwmniau fel Google ac ati  = gwell sefyllfa i’r Gymraeg yn ehangach.

Mae hyn yn rhywbeth dwi wedi bod yn ei ystyried ers tipyn hefyd, felly yn ystod y gwyliau Nadolig, dyma osod gwaith cartref i ddysgwyr fy nosbarth Cymraeg i Oedolion, sef creu/cyfieithu erthygl fer ar gyfer y Wicipedia Cymraeg. Roedd hyn yn dasg go heriol i ddosbarth lefel Canolradd, ond ro’n i’n hyderus o’u gallu.

Sut aethpwyd ati?
Soniais am y dasg rhai wythnosau cyn y Nadolig fel bod ganddynt ddigon o rybudd. Yn gyntaf gofynnais iddynt edrych ar y Wicipedia Cymraeg – doedd pob un ddim yn ymwybodol o’i fodolaeth, heb sôn am y ffaith bod dros 50,000 o erthyglau yno – a gweld lle oedd yna fylchau. Awgrymais mai erthygl am berson neu le fyddai orau gan y byddai modd defnyddio patrymau roeddynt eisoes wedi’u dysgu fel y gorffennol cryno. Cynigais eu bod yn sgwennu am eu hoff awdur, rhywun ym myd y campau, neu actor.

Y broses
Er y baswn i’n hoffi gweld pob un o’m dysgwyr yn mentro a golygu’r Wicipedia eu hunain yn y dyfodol, wedi cofrestru i ddysgu Cymraeg oeddynt, nid dysgu sut i olygu gwyddoniadur ar-lein, felly dwedais wrthynt am e-bostio eu herthyglau ataf ac yna byddwn i’n eu gosod ar y Wicipedia.

Yn y wers olaf cyn y toriad dros gyfnod y Nadolig dyma fi’n gofyn i bawb a oeddynt wedi penderfynu am beth/pwy oeddynt am sgwennu. Ac eithrio un oedd am sgwennu am bentref, roedd pawb arall am sgwennu am aelodau o’u teulu. “O na!” meddyliais, “Sut ydw i am ddweud wrthynt mewn ffordd neis na fydd erthygl am Ewythr Dic, Modryb Nel a Smot y ci yn dderbyniol ar Wicipedia?” Doedd dim rhaid i mi boeni gan fod gan bawb berthnasau adnabyddus, sef Jonah Jones (cerflunydd), Ron Stitfall (pêl-droediwr rhyngwladol), Pat McIntosh (nofelydd) a Paul Badham (academydd a diwinydd).

Marcio a Chyhoeddi (neu Cyhoeddi a Marcio yn yr achos yma!)
Pan dderbyniais y darnau gwaith gan bob un unigolyn yn eu tro, ro’n i’n eu gosod ar y Wicipedia fel yr oeddynt, heb wneud unrhyw gywiriadau. Byddwn i wedyn yn golygu’r erthygl a chywiro’r iaith. Gan fod modd edrych ar hanes pob erthygl roedd y dysgwyr weld beth newidiais i.

Cliciwch i weld cywiriadau i erthyglau: Jonah JonesRon StitfallPat McIntoshPaul BadhamFfont-y-gari.

Beth nesaf?
Efallai hoffai tiwtoriaid eraill wneud rhywbeth tebyg, a falle bod mwy uchelgeisiol. Dwi’n bwriadu ysgrifennu ychydig o ganllawiau a syniadau pellach. Os oes gan rywun unrhyw syniadau hoffent eu rhannu neu gwestiwn i’w ofyn, gadewch sylw o dan y cofnod yma. Un syniad ydy cynnal digwyddiad golygu Wicipedia (byddai’n gwneud sesiwn dysgu anffurfiol gwych, yn arbennig mewn lleoliad fel amgueddfa e.e.), ac mae yna wirfoddolwyr brwd ar hyd a lled Cymru (a thu hwnt!) a fyddai’n fwy na bodlon dod draw i’ch cynorthwyo dwi’n siŵr.

Dolenni defnyddiol

(*Er y dylid gwneud pob ymdrech sicrhau bos popeth sy’n cael ei roi ar y Wicipedia yn gywir, yn ieithyddol a ffeithiol, ro’n i wedi sgwennu’r cywiriadau o flaen llaw ac yn eu gosod ar y wici o fewn munud neu ddau.)

 

Cyhoeddwyd yn Iaith, Wicipedia | Tagiwyd | Rhowch sylw

Plentyn siawns Bruce – Syniad ar gyfer gweithdy ymarferol yn Hacio’r Iaith 2014

Er nad yw’r trefniadau ar gyfer Hacio’r Iaith 2014 wedi eu cadarnhau eto (SPOILER: mae’n bur debyg mai nid yn Aberystwyth fydd o am y tro cyntaf!), hoffwn gynnig y canlynol fel syniad ar gyfer sesiwn ymarferol.

Y CEFNDIR

Ers i mi argymell i’m dysgwyr y dylent fuddsoddi mewn copi o Eiriadur yr Academi (cyn iddo fod ar gael ar-lein), dw i’n cael fy atgoffa bob hyn a hyn o’i gyfyngiadau.

 

 

Fe welwch yn ddyddiol bron pobl yn holi ar Twitter am gyfieithiad am hwn neu’r llall, unai am eiriau nad oedd hyd oed yn bodoli (mewn unrhyw iaith) pan luniwyd Geiriadur yr Academi yn y 1990au, neu fel dw i’n ddarganfod yn aml, mae’n cynnig sawl peth am air Saesneg sydd a mwy nag un ystyr, mond bod sawl ystyr arall sydd heb eu cynnwys.

Gan mod i’n gwneud cryn ddefnydd o’r hen eiriadur yn fy ngwaith bob dydd, mae’r diffygion hyn wedi gwneud i mi feddwl am rhyw ‘system’ i ffurfioli’r broses o geisio cymorth eraill am gyfieithiadau, eu cofnodi ac i gofnodi’r cynnigion a gafwyd. Byddai’r wybodaeth yma hefyd o ddefnydd fel man cychwyn petai diweddariad o’r geiriadur yn cael ei gomisiynu yn y dyfodol.

Digon am y cefndir, ac ymlaen at y syniad. Dylwn nodi’n gyntaf nad ydy fy sgiliau technoleg gwybodaeth yn ymestyn fawr pellach na gallu newid lliw ffont gyda HTML, felly disgwyl i eraill wneud y gwaith ydw i! Mae gennyf syniad gweddol o beth sy’n bosib ei wneud, dw i jest ddim yn gwybod sut mae gwneud.

Y SYNIAD

CAM 1 – Cais am air
Defnyddio GoogleDocs i creu ffurflen (form) ble mae pobl yn creu cais am air, ac yn nodi brawddeg(au) Saesneg enghreifftiol yn cynnwys y gair.

CAM 2 – Cynnig gair
Mae’r Ffurflen Google Docs yma’n bwydo i mewn i Daenlen GoogleDocs, sy’n agored i bawb ei weld (fel sy’n cael ei wneud yma). Dyma ble bydd pobl yn gallu cynnig bathiad Cymraeg. Efallai ar y dechrau mewn ffordd mor elfennol a llenwi colofn ar y daenlen, er yn ddelfyrdol bydd yn well na hyn yn weledol.

CAM 3 – Pleidleisio ar gynnigion

Dyma’r bit tricky, mae angen system ble mae posib i bobl eraill bleidleisio dros y cynnig gorau. Yn ol beth dw i’n ddeall, mae gan Daenlen Google Docs API, ac mae modd mewnforio ac allforio RSS ar gyfer pob math o ddibenion. O bosib byddai modd defnyddio’r RSS hyn a rhyw ategyn WordPress i greu rhyngwyneb gorffenedig deniadol ac sy’n gweithio gydag ategyn pleidleisio WordPress?

Neu ydw i’n siarad shit?

Cyhoeddwyd yn Hacio'r Iaith, Iaith | Tagiwyd , | 1 Sylw